به هنر کنده کاری طرح و نقش های خاص و زیبا بر روی اشیای فلزی از جنس مس، طلا، نقره و برنج، “قلم کاری” می گویند. این طرح و نقش ها به کمک وسیله ای به نام قلم” و از طریق ضربه چکش بر روی فلز مورد نظر ایجاد می شوند. این هنر زیبا و خاص، یکی از صنایع دستی اصفهان، شیراز و تبریز بوده که هرکدام از این شهرها سبک متفاوتی را در قلم زنی اجرا می کنند.
در ایران نیز رشته قلم زنی، یکی از رشته های هنرهای سنتی به شمار می رود که طرفداران زیادی نیز دارد. لازم به ذکر است که هنر قلم زنی، دارای سابقه و پیشینه ای چندهزار ساله می باشد که در دوران هخامنشیان مرسوم شده و در دوره ساسانیان نیز به اوج خود رسیده است
مراحل انجام قلم زنی:
در مرحله اول باید زیر و یا درون ظرف و یا سینی مورد نظر که معمولا از جنس طلا و یا نقره است را پر از گچ و یا محلول قیر کنند. این مرحله به این دلیل انجام می شود تا سر و صدای قلم، کمتر آزار دهنده باشد. البته این کار مانع از سوراخ شدن ظرف و یا سینی در حین کار نیز می شود.
سپس نقش مورد نظر بر روی ظرف و سینی ترسیم می شود، قلم مناسب انتخاب شده و این قلم را بر روی سطح ظرف ثابت کرده و با چکش بر قسمت انتهایی آن می کوبند تا شیارها و نقش ها با تغییر شدت ضربه بر روی ظرف ایجاد شود.
بعد از ایجاد طرح و نقش های مورد نظر، قیر را جدا کرده و بر روی شیارهای ایجاد شده گرد زغال می ریزند و به کمک روغن جلای سیاه، روی ظرف را نیز پوشش می دهند. با این کار طرح و نقش های ایجاد شده به صورت خطوطی تیره مشخص خواهند شد.
.